Szukaj
Close this search box.

Zasady harcerskiego wychowania

Mam szczerą wolę całym życiem pełnić służbę Polsce, stać na straży harcerskich zasad, nieść chętną pomoc bliźnim i być posłusznym/posłuszną Prawu Harcerskiemu

historia rodziny Kożdoniów” (scenariusz warsztatów)

Związek Harcerstwa Polskiego (https://zhp.pl/harcerski-program/) jest największą w Polsce organizacją wychowawczą dzieci i młodzieży. Od ponad stu lat głównym celem działania ZHP stało się wspieranie wychowania harcerek i harcerzy – tworzenie warunków do ich wszechstronnego rozwoju.

Misją ZHP jest wychowywanie młodego człowieka, czyli wspieranie go we wszechstronnym rozwoju i kształtowaniu charakteru przez stawianie wyzwań.

Jak czytamy na oficjalnej stronie internetowej, ruch harcerski od początku koncentrował się na kwestiach związanych z wychowaniem młodego człowieka. Harcerstwo nastawione jest na bezinteresowną służbę – działanie na rzecz innych. Dzięki temu członkowie organizacji uczą się społecznych zachowań i wrażliwości.

ZHP jest ogólnopolskim, patriotycznym stowarzyszeniem należącym do światowego ruchu skautowego. To organizacja otwarta i apolityczna, jednocześnie to ruch społeczny kształtujący postawy i charaktery. Istotne stało się wspieranie wychowania dzieci i młodzieży zgodnie z harcerskimi wartościami, takimi jak: patriotyzm, braterstwo, przyjaźń, służba, wiara, praca, sprawiedliwość, wolność i pokój. Wartości te, zapisane w Obietnicy i Prawie Zucha oraz Przyrzeczeniu i Prawie Harcerskim, odnajdujemy w tworzonej przez dziesiątki lat kulturze organizacji. Tworzą one kodeks postępowania i kształtują styl życia członków ruchu harcerskiego, przy czym każdemu   z nich pozwalają kreować osobistą drogę ich realizacji w budowanych indywidualnie próbach na kolejne – harcerskie i instruktorskie – stopnie.

Zasady

Skuteczne kształtowanie młodego człowieka w duchu Prawa Harcerskiego przynosi efekty w postaci trwałych postaw. Człowiek ukształtowany w zgodzie z wartościami przyjętymi w harcerskim ruchu wyróżnia się braterskim stosunkiem do innych, przyjacielską i serdeczną postawą wobec wszystkich ludzi, gotowością i umiejętnością bezinteresownej służby innym ludziom, Bogu i Polsce oraz ciągłą pracą nad sobą, nieustannym kształtowaniem i doskonaleniem własnej osobowości. Jest gotowy wymagać od siebie, jeżeli nawet inni od niego nie wymagają. Harcerska służba rozumiana jest jako:

  • służba Bogu – wynikająca z osobistego stosunku do duchowych wartości życia, takich jak: miłość, prawda, dobro, sprawiedliwość, wolność, piękno, przyjaźń, braterstwo, nadzieja,
  • służba Polsce – wynikająca z poczucia przynależności do wspólnoty narodowej i kulturowej, miłości Ojczyzny, godności narodowej, szacunku dla państwa i jego historii,
  • służba sobie i innym – wynikająca z osobistej odpowiedzialności za indywidualny rozwój i z osobistego stosunku do społeczeństwa, poczucia odpowiedzialności za rodzinę, lokalną społeczność, kraj i cały świat, a także z szacunku dla innych i do świata przyrody.

Przyrzeczenie harcerskie brzmi:

Mam szczerą wolę całym życiem pełnić służbę Bogu i Polsce, nieść chętną pomoc bliźnim i być posłuszną/posłusznym Prawu Harcerskiemu

lub do wyboru

Mam szczerą wolę całym życiem pełnić służbę Polsce, stać na straży harcerskich zasad, nieść chętną pomoc bliźnim i być posłuszną/posłusznym Prawu Harcerskiemu.

Prawo harcerskie
  1. Harcerz sumiennie spełnia swoje obowiązki wynikające z Przyrzeczenia harcerskiego.
  2. Na słowie harcerza polegaj jak na Zawiszy.
  3. Harcerz jest pożyteczny i niesie pomoc bliźnim.
  4. Harcerz w każdym widzi bliźniego, a za brata uważa każdego innego harcerza.
  5. Harcerz postępuje po rycersku.
  6. Harcerz miłuje przyrodę i stara się ją poznać.
  7. Harcerz jest karny i posłuszny rodzicom i wszystkim swoim przełożonym.
  8. Harcerz jest zawsze pogodny.
  9. Harcerz jest oszczędny i ofiarny.
  10. Harcerz pracuje nad sobą, jest czysty w myśli, w mowie i uczynkach, jest wolny od nałogów.

Przygotowane warsztaty to wykład wprowadzający uczniów do zagadnień związanych z postawami harcerskimi rodziny Kożdoniów: Pawła (ojciec), Franciszki (matka), Janiny (córka), synów Franciszka, Józefa, Jana, Pawła i Władysława przed i podczas II wojny światowej. Podjęto próbę całościowego przedstawienia sylwetek członków tej patriotycznej rodziny z Rybnika. Działania przez nich podejmowane w imię służby Polsce i obronę przed okupantem zobrazowano prezentacją multimedialną zawierającą m.in. archiwalia znajdujące się w Archiwum Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. Podczas warsztatów przekazana jest podstawowa wiedza dotycząca ludności Śląska ze szczególnym uwzględnieniem społeczności okolic Chwałowic koło Rybnika.

Na szerokim tle okupacyjnej rzeczywistości nakreślone są losy tych, którzy wierni byli przysiędze składanej na krzyż harcerski. Opowieść koncentruje się na okresie drugiej wojny światowej i uwarunkowaniach niemieckiej okupacji, w tym na okupacyjnym prawodawstwie i konsekwencjach sprzeciwu wobec jego nieludzkich norm. W trakcie warsztatów ukazana zostaje historia rodziny Kożdoniów, historia która – mimo upływu lat – wciąż pozostaje żywa w pamięci społecznej. Złożoność zagadnienia, zasięg, dramatyczny przebieg oraz społeczny wymiar czynią z poruszonego tematu istotny element w dyskusji na temat przeszłości, teraźniejszości oraz przyszłości małych ojczyzn, narodów i reprezentowanych przez społeczności lokalne wartości. Brak poszanowania i pogarda dla praw człowieka zostały skonfrontowane z etycznymi, patriotycznymi, harcerskimi wartościami (takimi jak: odpowiedzialność, szacunek, odwaga, prawość).

Warsztat to okazja do poznania historii, ale także do czerpania wzorców oraz kształtowania światopoglądu w oparciu o solidarność i empatię.

  • klasy VI-VIII szkoły podstawowej
  • klasy szkoły ponadpodstawowej

Poznanie zagadnienia sytuacji Polaków na terenie okupowanej Polski oraz działań wroga wobec tych, którzy wykazali się postawą patriotyczną w oparciu o historię rodziny Kożdoniów.

  • uczeń wie, jak wyglądała charakterystyka narodowościowa i wyznaniowa państwa polskiego w okresie przed II wojną światową
  • uczeń wie, w jakiej sytuacji znalazła się ludność śląska podczas okupacji
  • uczeń rozumie konsekwencje postaw patriotycznych, jakimi charakteryzowali się przed i w czasie wojny polscy obywatele
  • uczeń zna Konwencję ONZ w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa z 1948 r.
  • uczeń potrafi:
    • umiejscowić wydarzenia zaprezentowane na zajęciach na osi czasu
    • przedstawić losy ludności śląskiej w czasie wojny z perspektywy Rybnika
    • przedstawić zagadnienia obrony wartości harcerskich w oparciu o historię rodziny Kożdoniów
  • wykład informacyjny,
  • opowiadanie,
  • opis

prezentacja – slajdy

45 min

  1. Część pierwsza:
    1. Przedstawienie zarysu historii regionalnej:
      1. krzewienie idei służby Polsce wynikającej z poczucia przynależności do wspólnoty narodowej i kulturowej, miłości Ojczyzny, godności narodowej, szacunku dla państwa i jego historii
      2. kształtowanie postaw i wartości mieszkańców Rybnika okresu przedwojennego (rodzina Kożdoniów jako przedstawiciele ZHP; prezentacja zdjęć związanych z rybnickim ZHP, wyimki z gazet oraz informacje dostępne w zasobach internetowych)
      3. Rybnik, Chwałowice, śląskie miejscowości oraz mała ojczyzna rodziny Kożdoniów (prezentacja zdjęć zachowanych w zasobach Archiwum Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu)

 

  1. Część druga:
    1. Historia II wojny światowej z perspektywy Śląska:
      1. niemiecka propaganda i jej skutki
      2. niemieckie prawo okupacyjne i jego skutki, system kar i represji
    2. Patriotyzm, lokalna obrona niepodległości
      1. solidarność i empatia
    3. harcerskie wartości
      1. Historia rodziny Kożdoniów

 

III. Część trzecia:

  1. Przetrwanie w Rybniku; losy innych śląskich rodzin
  2. Powszechna deklaracja praw człowieka jako reakcja na zbrodnie II wojny światowej
  3. Dziedzictwo ludzi, którzy starali się służyć Polsce (poczucie przynależności do wspólnoty narodowej i kulturowej, miłości Ojczyzny, godności narodowej, szacunku dla państwa i jego historii)

materiały pomocnicze:

Udostępnij ten post: